Dijital Oyun Bağımlılığı
GENEL

Dijital Oyun Bağımlılığı

COVID-19 pandemisi aylarca sürmesine rağmen, Amerikalılar evde kalırken eğlenmenin yollarını bulmakta ustalaştı. Video oyun sistemleri ve video oyunları satışlarının artmasıyla, Minecraft, Overwatch ve Grand Theft Auto 5 gibi oyunların sıkıntılı zamanlarda saatlerce eğlence sağladığı görülüyor. Araştırmalara göre, ABD'li yetişkinlerin yüzde 64'ü ve 18 yaşın altındakilerin yüzde 70'i düzenli olarak video oyunları oynuyor. Kendinize veya çocuğunuza yeni bir PlayStation 5, Xbox Series X veya Nintendo satın aldığınızda aklınıza şöyle bir soru gelebilir? ‘’Video oyunu oynamanın ne kadarı çok fazla?’’ Karantinada evde kalma ihtiyacı göz önüne alındığında, video oyunları çevrimiçi olarak arkadaşlarla oynandığında sosyal bağlantı için bir platform sağlayabildi.

Pandemini kurallarının gevşetildiği bu aylarda, aşırı oyun oynamanın bir zihin sağlığı sorunu haline geldiğine dair artan işaretler var. Yapılan bir anket, katılan 3.000 ebeveynin yüzde 85'inin çocuklarının internette geçirdikleri sürenin uzunluğu konusunda endişeli olduğunu ortaya koymuştur. Ankete katılanların yaklaşık yarısı, çocuklarının ekran süresinin günde altı saati aştığını söylerken, bu oran pandemi öncesinde sadece yüzde 8 idi. Milyonlarca oyuncu için normal olan bu davranışların hastalık olarak tanımlanması gerekip gerekmediği konusunda önemli tartışmalar var. Video oyunlarının bağımlılık yapan özellikleriyle ilgili endişeler makul olsa da, aynı zamanda birçok oyuncunun düşünce, duygu ve davranışlarının patolojik olarak etkilenmesi riski konusunda da geçerli endişeler var.

Bu durum, oyun oynamanın ana hobilerinden biri haline geldiği birçok psikolojik olarak sağlıklı insanı da damgalayabilir. Oyun oynamayı patolojikleştirme tartışması devam ederken, oyunun sorunlu davranışlara dönüşebileceği konusunda fikir birliği var.

Randevu Al

Dijital Oyun Bağımlılığı Kriterleri

Psikiyatrik tanı sistemlerinden ICD-11, oyun bozukluğunu tanımlamıştır. DSM-5 oyun oynama ile ilgili sorunları ayrı bir bozukluk olarak görmez. Ancak Dijital oyun bağımlılığı DSM-5 ile birlikte ilk defa bir davranışsal bağımlılık olarak kategorize edilen; ‘’Kumar Oynama Bozukluğu’’, ‘’Madde ile ilişkili bozukluklar ve Bağımlılık Bozuklukları’’ kategorisindeki ‘’Maddeyle İlişkili Olmayan Bozukluklar’’ başlığı altında yer almıştır. Henüz DSM-5’teki tanılar arasında yer almasa da ileri düzeyde çalışma yapılması önerilen ‘’İnternette Oyun Oynama Bozukluğu’’ tanı adaylarından biridir.

ICD-11'e göre, oyun bozukluğu, çevrimiçi veya çevrimdışı olarak ortaya çıkan ve aşağıdakilerle kendini gösteren, sürekli veya yinelenen oyun oynama davranışı modeli ile karakterize edilir:

  • Oyun üzerinde zayıf kontrol (örneğin, daha uzun süre oyun oynama, daha sık oyun oynama veya oyun oynamayı durduramama).
  • Diğer yaşam ilgi alanları ve günlük aktiviteler arasında oyun oynamaya artan öncelik verme.
  • Fiziksel ve psikolojik olumsuz sonuçlarına rağmen oyun oynamanın devam etmesi.
  • Bunlara ek olarak;

  • İşlev kaybına (kişisel, ailevi, sosyal, eğitimsel, mesleki veya diğer önemli işlevsellik alanlarında önemli ölçüde bozulma) neden olur.
  • Davranış sürekli veya epizodik ve tekrarlayan olabilir.
  • Davranış en az 12 ay boyunca belirgindir, ancak tüm tanı gereksinimleri karşılanırsa ve semptomlar şiddetliyse gerekli süre kısaltılabilir.
  • Randevu Al

    DSM-5'e göre, aşağıdaki semptomlardan beş veya daha fazlasının son 1 yıl içinde yaşanmış olması ve klinik olarak önemli bir bozulmaya neden olması gerekir:

  • İnternet oyunları üzerine aşırı kafa yorma
  • Oyun oynamadığında yoksunluk belirtilerinin görülmesi (üzüntü, kaygı veya sinirlilik)
  • İstediği heyecanı duymak için giderek artan süreyle oyun oynama gereksinimi
  • Birçok kez başarısızlıkla sonuçlanan oyun oynamayı denetim altına alma, azaltma ya da bırakma çabası
  • İnternet oyunları dışında hobi ve eğlenceye ilginin azalması
  • Psikososyal problemleri olduğunu bilmesine rağmen, aşırı miktarda devam eden oyun oynama davranışı
  • Ne kadar oyun oynadığını gizlemek için aile üyelerine, terapistine ya da başkalarına yalan söyleme
  • Sorunlarından kaçmak ya da olumsuz duygudurumdan kurtulmak içi oyun oynama
  • İnternet oyunlarına katılımdan dolayı önemli ilişki, iş, eğitim ya da kariyer fırsatlarının kaybı.
  • Oyun davranışındaki artıştan endişe ediyorsanız, oyun etkinliklerini daha sorunlu hale gelmeden önce azaltmak için atabileceğiniz birkaç adım vardır:

  • Oyun oynamak için harcanan zamanı takip edin ve bu kalıpların ilişkilere, sorumluluklara veya hobilere engel olup olmadığını belirleyin. Aile üyelerinden ve/veya arkadaşlarınızdan oyun alışkanlıklarıyla ilgili tarafsız, yargılayıcı olmayan geri bildirim isteyin.
  • Değişiklik gerekliyse ve oyun oynamak için harcanan zamanı izlemek zorlaşıyorsa, bir "dijital detoks" veya "teknoloji molası" vermenin zamanı gelmiş olabilir. Bunun için oyun ile diğer internet veya video kaynaklarına erişim olmadan geçirilecek zaman belirleyin.
  • Oyundan ayrı olarak ilgi alanlarını artırın. Sosyalleşme için oyun etkinlikleri içermeyen diğer yolları keşfedin.
  • Fiziksel ve duygusal ihtiyaçları yeniden dengelemek için zaman ayırın, sağlıklı beslenme, yeterli uyku, düzenli egzersiz ve güvenli ve uygun olduğunda sosyal etkileşimde bulunun.
  • Doğada vakit geçirmenin ve anda yaşamanın ödüllerini deneyimlemenin faydalarını yeniden keşfedin. Açık havada olmak, yürüyüşe çıkmak, köpek gezdirmek, bahçede çalışmak mevcut ve dikkatli olmak için alan sağlar.

  • Ekran zamanından kaçınmak artık neredeyse imkansız olsa da, bağımlılık uzmanları tarafından kullanılan yaygın bir araç olan Zarar Azaltma Planı size yardımcı olabilir. Bu plan, sorunlu davranışı ele almak, iç ve dış uyarı işaretlerini belirlemek, bir destek sistemi belirlemek ve planın etkisiz kalması durumunda hangi adımların atılacağını özetlemek için kılavuzlar oluşturacaktır. Sorunlu oyun belirtileri yaşayanların yanı sıra oyuncuların aileleri ve arkadaşları için çevrimiçi destek grupları da vardır. Bu önerilerden bazılarının uygulanması zorsa veya size aşırı miktarda sıkıntı veriyorsa, yardım, rehberlik ve destek için lütfen eğitimli bir profesyonelden yardım isteyin.

    Randevu Al


    Uzm. Dr. Seher Çakmak

    Uzm. Dr. Seher Çakmak

    Psikiyatrist & Psikoterapist

    Caddebostan'da bulunan özel muayenehanemde hastalarımı ve danışanlarımı yüz yüze veya internet üzerinden kabul etmekteyim.

    HAKKIMDA İLETİŞİM