Kadınlarda Cinsiyet Hormonları ve DEHB Semptomları
PSİKİYATRİ

Kadınlarda Cinsiyet Hormonları ve DEHB Semptomları

30 Haziran 2025 Pazartesi

Sistematik bir incelemeye göre dalgalanan östrojen ve progesteron seviyeleri dikkat eksikliği, dürtüsellik ve duygusal düzensizliğin yanı sıra DEHB ilaçlarının etkinliğini de etkiliyor.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) semptomları, kadınlarda yaşam boyu seks hormonu seviyelerindeki değişikliklerden etkileniyor, Journal of Attention Disorders'da yayınlanan yeni bir sistematik inceleme buldu. İnceleme, ergenlik, hamilelik, doğum sonrası ve adet döngüsünü inceleyen ve bu dönemlerde semptomatolojideki ve DEHB ilaçlarının etkinliğindeki değişiklikleri izleyen 11 çalışmayı içeriyordu.


8px;border: 0px #706f6f solid;border-radius: 10px;cursor: pointer;background-color: #059311;color:#fff;">Randevu Al

Cinsiyet Hormonları ve Adet Döngüsü Sırasında DEHB

Araştırma, adet döngüsü sırasında DEHB semptomlarının dalgalanmasını inceleyen dört çalışmayı inceledi. Aşağıdaki ilişkiler belirlendi:

• Erken luteal faz: artan dürtüsellik ve hiperaktivite
• Orta luteal faz: artan duygusal düzensizlik, yönetici işlev bozukluğu, dikkatsizlik
• Geç luteal faz: artan dikkatsizlik ve yönetici işlev bozukluğu ve depresyon, sinirlilik ve anksiyete gibi ruh sağlığı semptomları

Bu semptom eğilimlerini belirli kadın hormonlarının artışı ve azalmasıyla ilişkilendiren yazarlar şunları yazdı: "Dikkatsizlik semptomları östrojen seviyelerinin azalmasıyla ilişkili olabilir ve progesteron tarafından hafifletilebilirken, hiperaktivite/dürtüsellik semptomları da progesteronun etkisi olmadan östrojen seviyelerinin azalmasıyla tetiklenebilir."

Adet döneminden önceki tüm hafta boyunca DEHB semptomları her zamankinden daha da rahatsız edici hale gelebiliyor. Yönetici işlevleri daha da düşüyor, dikkat dağınıklığı ve odaklanma zorluğu artıyor ve ruh hali/enerji seviye çok daha düşük oluyor, bu da o hafta başarılı olamadığınız tüm şeyler hakkında kendinizi kötü hissetmenize neden olabiliyor.

İnceleme, adet öncesi uyarıcı dozajının artırılmasının DEHB ve duygusal düzensizlik de dahil olmak üzere ruh hali semptomlarında iyileşmeye yol açtığını buldu.


Gebelikte ve Doğum Sonrası Cinsiyet Hormonları ve DEHB

İnceleme, gebelikte DEHB'yi araştıran bir çalışmayı içeriyordu. Üç grup hamile kadın dahil edildi: DEHB ilacını bırakanlar, devam edenler ve gerektiğinde ilaç alanlar.

8px;border: 0px #706f6f solid;border-radius: 10px;cursor: pointer;background-color: #059311;color:#fff;">Randevu Al

Çalışma, hiperaktivite semptomlarının önemli ölçüde daha düşük olduğunu ve ilacı bırakanlara kıyasla ilaca devam eden kadınlarda hem ruh halinin hem de aile işlevselliğinin daha iyi olduğunu buldu. Diğer DEHB semptomları gruplar arasında farklılık göstermedi ve bu da araştırmacıları, bazıları için gebelikteki yüksek östrojenin belirli DEHB semptomlarını iyileştirebileceği teorisine yöneltti. Sadece bir çalışma incelendiği ve örneklem büyüklüğü küçük olduğu için yazarlar, sonuçları bağlamlandırmak için daha fazla araştırmanın gerekli olduğunu vurguladılar.

Hamilelik sırasında uyarıcı tedavisini bırakan kadınların aileleriyle çatışma yaşama, ebeveynliği daha zor olarak değerlendirme ve kendilerini daha izole hissetme olasılıkları daha yüksekti. Uyarıcıları bırakan ancak antidepresan ilaçlarını almayı bırakmayanlar, depresyonda klinik olarak anlamlı bir artış yaşadılar.


Çalışma, DEHB ile doğum sonrası depresyon arasındaki ilişkiyi araştırmasa da, diğer çalışmalar DEHB'li kadınların %17'sinin, DEHB'siz kadınların %3,3'üne kıyasla doğum sonrası depresyon yaşadığını ve DEHB'siz kadınların %25'inin doğum sonrası anksiyete bozuklukları yaşadığını, DEHB'siz kadınların %4,61'ine kıyasla bulmuştur. Bir bebeğin doğumundan sonraki aylar benzersiz bir şekilde zordur ve DEHB'li kadınlar genellikle bu süre zarfında ihtiyaç duydukları tıbbi desteği ve tedavileri almazlar.


8px;border: 0px #706f6f solid;border-radius: 10px;cursor: pointer;background-color: #059311;color:#fff;">Randevu Al

Hormonlar ve DEHB Üzerine Gelecekteki Araştırmalar

Kadınlarda DEHB semptomlarında seks hormonlarının oynadığı rolü anlamak, durumu teşhis etmek ve tedavi etmek için geniş kapsamlı çıkarımlara sahiptir. İncelemenin yazarları, kadın hormonları tarafından şiddetlendirilen DEHB semptomlarını iyileştirmenin olası yolları olarak aşağıdaki müdahaleleri ortaya koymuştur:

• adet öncesi uyarıcı dozunun ayarlanması
• menopoz sırasında östrojen ve progesteron seviyelerini dengelemek için hormonal tedavilerin kullanımı


Uzm. Dr. Seher Çakmak

Uzm. Dr. Seher Çakmak

Psikiyatrist & Psikoterapist

Caddebostan'da bulunan özel muayenehanemde hastalarımı ve danışanlarımı yüz yüze veya internet üzerinden kabul etmekteyim.

HAKKIMDA İLETİŞİM