Travma stresi ve DEHB birbirine bağlıdır — her biri diğerinin semptomlarını kötüleştirir. Bu, DEHB değerlendirmelerinin travma hakkında tarama soruları içermesinin ve tedavi planlarının her ikisinin etkilerini hesaba katmasının hayati önem taşımasının bir nedenidir.

Travmatik Stres ve DEHB: Önemli Çıkarımlar

• DEHB ve travma, hala anlamaya çalıştığımız şekillerde sıklıkla birlikte ortaya çıkar.
• TSSB ve DEHB semptomları örtüşebilir ve birbirini şiddetlendirebilir.
• DEHB'li kişilerin Olumsuz Çocukluk Deneyimleri Anketi'nde yüksek puan alma olasılığı daha yüksektir, bu da travma olasılığının daha yüksek olduğu anlamına gelir.
• Danışmanlar ve klinisyenler tedavide travma geçmişini ve DEHB'yi eşit derecede dikkate almalıdır.
• DEHB klinisyenleri kapsamlı travma taramaları yapmalı ve ardından buna göre tedavi önerilerinde bulunmalıdır.
• DEHB veya travmatik stres sizin hatanız değildir. Bunlar karakter kusurları değildir.

Travma ve çocukluk çağı kötü muamelesi üzerine çalışmalara göre, travmatik stres ve DEHB önemli ilişkiler paylaşmaktadır. Çalışmalar, DEHB'li kişilerin Olumsuz Çocukluk Deneyimleri anketinde nörotipik akranlarından daha yüksek puan aldığını göstermektedir. Bu anket, olumsuz, stresli veya travmatik olayların refah üzerindeki etkisini ölçmektedir. Bu, aile içi şiddet, bakıcı madde bağımlılığı, fiziksel veya cinsel istismar, ihmal, ruhsal hastalık, yoksulluk ve toplum şiddeti gibi rahatsız edici olayları bildirme olasılıklarının yüksek olduğu anlamına gelir. Irkçılık, ayrımcılık ve baskı deneyimleri de travmaya yol açabilir.

Peki travma ile DEHB arasındaki bağlantı nedir? Tanıları nasıl birbirinden ayırabiliriz? Benzerlikleri semptomlar, tanı ve tedavi açısından ne anlama geliyor? Travma stresi ve DEHB hakkında bilmeniz gerekenler şunlardır.

1. Tedavi Edilmeyen DEHB Travmaya Yol Açabilir
DEHB ile travma arasındaki ilişkiyi ele alırken, öncelikle bazılarımızın kaynaklara diğerlerinden daha fazla erişime sahip olduğunu kabul etmeliyiz. DEHB semptomları için hizmetlere erişememek, profesyoneller tarafından geçersiz kılınmak veya reddedilmek veya doğru bir teşhis ve tedavi olmadan yaşamak, yıllarca gereksiz sıkıntıya, bozulmaya ve ihmal edilmeye yol açabilir.

2. Travma Stresi DEHB Semptomlarını Kötüleştirebilir
Araştırmalar travmatik olaylara maruz kalmanın DEHB semptomlarını kötüleştirebileceğini söylese de, bu travmanın DEHB'ye neden olduğu anlamına gelmez. Epigenetik - genlerin çevremize bağlı olarak nasıl açılıp kapanabileceği - travmanın DEHB semptomlarına yol açmada oynayabileceği rolü anlamak için anahtardır. Bilim insanları, DEHB genlerinin neyin açılıp aktive olabileceğini öğrenmek için toksinlere maruz kalmanın yanı sıra beslenme, yaşam tarzı ve stres seviyelerini inceliyorlar.

DEHB'nin gerçekte ne olduğunu ve neden benzersiz ve bireysel şekillerde ve çeşitli yaşlarda ortaya çıktığını daha iyi anlamamız gerekiyor. Rahim içinde ve/veya küçük yaşta travma tepkileri DEHB semptomlarının gelişimini tetikleyebilir. Araştırmalar, travmaya maruz kalmanın beyni değiştirdiğini göstermiştir. DEHB için bir tanı değerlendirirken veya ararken bunu dikkate almak önemlidir.

3. Reddedilmeye Duyarlı Disfori ve Travma Daha Fazla Çalışma Gerektirir
DEHB'li kişiler, genellikle farklılıklarıyla ilgili incitici geçmiş deneyimler nedeniyle algılanan reddedilme veya yargılanma beklentisiyle güçlü bir şekilde duygusal olarak tetiklenebilirler. Buna Reddedilmeye Duyarlı Disfori denir. Klinik bir tanı değildir, ancak bu duyarlılığın DEHB ile yaşarken geçmişteki yaralayıcı deneyimleri yeniden yaratan olaylar tarafından tetiklenen bir duyarlılık olarak bağlamlandırılması önemlidir.

4. Travma Yanlışlıkla DEHB Olarak Teşhis Edilebilir
Hem DEHB hem de travma, yönetici işlev becerilerini ve muhakemeyi kontrol eden prefrontal korteksin ve duyguları işleyen amigdalanın işleyişini etkiler. Bu, aşırı uyarılmaya veya huzursuzluğa; duygusal düzenleme ve karar verme zorluğuna; uyku sorunlarına; dürtüselliğe; bağımlılık davranışlarına; ve başkalarıyla ilişki kurma zorluğuna yol açabilir.

Klinikçiler farkı nasıl anlar? Geleneksel DEHB değerlendirme prosedürlerini izlemenin yanı sıra, derinlemesine bir travma geçmişi alarak ve her bir danışanın yaşanmış deneyimini keşfederek elimizden gelenin en iyisini yapıyoruz.

5. Travma Taramaları Her DEHB Değerlendirmesinin Bir Parçası Olmalıdır
Tüm DEHB değerlendirmeleri travmayla ilgili soruları içermelidir. Klinikçiler, hem doğrudan sorular hem de bir hastanın zaman içindeki yaşanmış deneyimlerinin daha açık bir şekilde incelendiği kapsamlı taramalar yapmalıdır (özellikle travmanın bazen ortaya çıkması zaman alabildiğinden).

Travma yaşayan herkes travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) için tüm kriterleri karşılamayacaktır. Tüm kriterleri karşılamayan bazı kişiler travmatik stresin karmaşık etkileriyle mücadele etmeye devam ederken, bazılarında hiç semptom olmayabilir.

Travma yaşamın ilerleyen dönemlerinde meydana geldiğinde, tanısal tablo biraz daha nettir çünkü bir doktor travma meydana gelmeden önce DEHB semptomlarının mevcut olup olmadığını sorabilir. Travma çocuklukta meydana geldiyse veya devam ediyorsa (gelişimsel veya bağlanma travması) tablo daha ayrıntılıdır. Bu durumlarda, klinisyenler danışanın benzersiz kişiliğini ve yaşanmış deneyimlerini göz önünde bulundurmalı ve tedaviyi dikkatli bir şekilde planlamalıdır.

DEHB ve TSSB gibi travmayla ilişkili semptomlar birlikte ortaya çıkabilir ve birbirlerini daha da kötüleştirebilir, bu nedenle her ikisinin varlığı DEHB veya TSSB ile tek başına meydana gelenden daha fazla soruna yol açar.

Sonuç olarak, etkili bir tedavi planı geliştirmek için, DEHB'li bir kişinin DEHB değerlendirmesi sırasında travma hakkında bilgi alan bir klinisyen bulması hayati önem taşır. Tedaviye gelince, hastalar Göz Hareketi Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme veya bilişsel işleme terapisi konusunda eğitim almış psikiyatristler aramalıdır. Bu terapilerin her ikisi de travma semptomlarını azaltır ve kapsamlı araştırmalarla doğrulanmıştır.